بررسی معناشناختی واژگان متفرد حوزه معنایی طبیعت در بافت کلامی نهج البلاغه
Authors
abstract
در متن نهج البلاغه واژگانی وجود دارد که تنها یکبار به کاررفته است، ازاین رو میتوان آنها را متفرد نامید، برخی از این واژگان در حوزهی معنایی خود مترادف دارند، ولی هیچ یک از این واژگان مترادف، نمیتواند در محور همنشینی کلام، جایگزین واژهی متفرد شود؛ چرا که واژگان متفرد در عین اشتراکات معنایی گاه در بافت کلام بار معنایی و مفهومی منحصربه فردی هستند که سایر واژگانِ همان حوزه معنایی این ویژگی را ندارند و گاه استفاده از آرایههای ادبی که از میان آنها سجع، استعاره و کنایه بیشترین کاربرد را دارد، باعث تمایز واژهی متفرد و به کار رفتن آن در بافت کلام حضرت شده است. در این پژوهش درصدد هستیم با استخراج واژگان متفرد حوزهی معنایی طبیعت، چه از نظر معنا و مفهوم و چه از نظر ادبی که برجستگی بیشتری در بافت جمله دارند، به بررسی معانی آنها با توجه به کتب لغت و شروح موجود و مقایسهیهر یک از این واژگان با واژگان مترادف هم حوزه اش بپردازیم و با توجه به معانی به دست آمده، تفاوت و فروق معنایی واژگان متفرد با سایر مترادفات در حوزه معنایی خاصش را در پی بررسی روابط معنایی بین آن ها ذکر کنیم. از این رهگذر به علت استفادهی این واژگان متفرد در بافت کلامی مخصوص خود و گسترهی مفهومی خاص و منحصر به فرد هر واژه و ابعاد زیبایی شناختی کلام حضرت دست مییابیم. از دیگر دستاوردهای این پژوهش این است که آشکار می شود. واژگان متفرد نسبت به واژگان مترادف هم حوزهی خود، دارای بارمعنایی و مفهومی خاص و متمایزی هستند که آنها را با سیاق و بافت کلامی خودشان در بالاترین حد هماهنگی قرار می دهد. ما در دستیابی به این اهداف از روش توصیفی تحلیلی بهره میبریم.
similar resources
بررسی معناشناختی واژگان متفرد در نهج البلاغه
چکیده در متن نهج البلاغه واژگانی وجود دارد که تنها یک¬بار به کار رفته است، از این¬رو می¬توان آن¬ها را متفرد نامید، برخی از این واژگان در حوزه¬ی معنایی خود مترادف دارند، ولی هیچ یک از این واژگان مترادف نمی-تواند در محور همنشینی کلام جایگزین واژه¬ی متفرد شود، چرا که واژگان متفرد در عین اشتراکات معنایی گاه در بافت کلام بار معنایی و مفهومی گسترده¬تر دارند، که سایر واژگان همان حوزه معنایی این ویژگی...
15 صفحه اولحوزه معنایی «ولایت» در قرآن و نهج البلاغه
معنىشناسى واژه "ولایت" در قرآن و نهجالبلاغه با تأکید بر جنبههاى اجتماعى و کشف معناى اساسى آن است. نویسنده، نخست به دستهبندى انسانها در قرآن اشاره کرده و براساس تقسیم انسانها به "اولیاءاللَّه" و "اولیاء الشیطان" و رابطه "هدایت و ضلالت" با "اطاعت و تبعیّت"، دو انتخاب و دو گونه عمل را در قرآن ذکر کرده و راه شیطان را، راه ضلالت و راه پیروانِ دستورات الهى را، راه هدایت بشر شمرده و به رابطه "اطاعت" ب...
full textتحلیل معنایی درجات تقوا در نهج البلاغه
واژه تقوا در نهج البلاغه پس از قرآن، از جمله واژههای کلیدی است که میتواند نقش تعیین کنندهای در سازندگی انسان داشته باشد. از ویژگی های مهم واژه تقوا در طرح معنایی، طرح شبکههای معنایی آن است که در هر متن با تحلیل زبانشناسی آن شبکهها میتوان به افقهای تازهای در لایههای معنایی تقوا رسید. مقایسه میان مختصات معناشناختی قرآن و نهجالبلاغه پنجرههای جدیدتری را بر روی پژوهشگران باز میکند. در ا...
full textمیدان های معنی شناختی واژگان نهج البلاغه
نهج البلاغه چون قرآن دریای بی کرانی است که هرکس به سهم خود می تواند با توجه به استعدادی که دارد از آن برداشت کند. زمینه های صرف و نحو و بلاغت و زبان شناسی و همچنین علوم اعتقادی چون کلام و فلسفه و عرفان در این کتاب بشری بسیار بی همتاست. در این میان زبان شناسی از علومی است که به کمک آن می توان درهای غلتانی را صید کرد که نتایج شگفت آوری در معنی کلام امام علی (ع) آشکار می کند. یکی از شاخه های زبا...
full textبررسی حوزه معنایی عقل در نهج البلاغه
پی بردن به معنای دقیق کلمات به راحتی امکان پذیر نیست، چرا که کلمات در جملات متعدد، معنای متفاوتی به خود می گیرند و نمی توان تمامی واژگان یک حوزه معنایی را به طور قاطع مشخص نمود، چرا که بسیاری از کلمات در یک یا چند صفت باهم اشتراک دارند و نکته همین جاست که کار اندکی دشوار می شود. در این پایان نامه سعی شده است با تکیه بر کلام امام علی (ع) در نهج البلاغه و با بهره گیری از سایر کتب حدیثی و روایی هم...
15 صفحه اول«بررسی واژگان متقاربهالمعنی در خطبه شقشقیه نهج البلاغه بر اساس شیوه جانشینی و همنشینی واژگان»
چکیده: یکی از مهمترین و برجستهترین ویژگیهای ساختاری نهج البلاغه امام علی علیه السلام، انسجام دورنمتنی در هر یک از خطبهها، نامهها و کلمات قصار است. تناسب و انسجام حاصل پیوند میان اجزای آن- چینش معنایی واژگان به کار گرفته شده- در محور همنشینی و جانشینی است. به بیانی دیگر، ارزش واژگان به کار گرفته شده در جمله و یا جملات، منوط به گزینش آنهاست در سایه این دو محور ارزشهای زبیاییشناسی به نم...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه (علمی - پژوهشی)Publisher: دانشگاه بوعلی سینا
ISSN 2345-5233
volume 3
issue 10 2015
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023